در بعد روابط دوجانبه ايران و عراق بايد چند نكته اساسي را درنظر داشته باشيم:
اول؛ با نگاهي به تحولات منطقه از سال 2003ميلادي (سال 1382) كه رژيم گذشته عراق سقوط كرد، روند همكاري‌هاي ايران و عراق رشد فزاينده‌اي چه در بخش فرهنگي، چه در بخش سياسي و چه در بخش اقتصادي داشته است. اراده رهبران سياسي 2كشور همچنان بر اين محور مي‌چرخد و در همين راستا گام‌هاي بزرگي هم برداشته شده است. سفرهاي متعدد مقامات ايران به عراق و سفرهاي مكرر مقامات عراق به ايران و اين سفر مهم فؤاد معصوم، رئيس‌جمهور عراق به ايران نيز، همين موضوع را تأييد مي‌كند. همكاري‌هاي 2كشور نيز با توجه به وضعيت عراق قطعا رو به رشد است و در واقع اين روند به سمت راهبردي شدن پيش مي‌رود.
دوم؛ جمهوري اسلامي ايران چون سياست كمك به كشور عراق را در همه مقاطع داشته است به بزرگ‌ترين حامي اين كشور و ملت عراق در پرونده امنيتي و اقتصادي تبديل شده است. اين حمايت‌ها هم در شرايطي صورت مي‌پذيرد كه عراق در اين سال‌ها با 2پديده مهم، روبه‌رو بوده است. اول پديده اشغال توسط اشغالگران آمريكايي و دوم پديده تروريسم.
عملكرد بدي كه اشغالگران در عراق داشتند، باعث شد كه مردم عراق حضور اشغالگران را پس بزنند. اين روند نارضايتي مردم عراق از آمريكا و ديگر اشغالگران، به سمتي رفت كه متجاوزان مجبور شدند كشور عراق را ترك كنند. در مورد پديده تروريسم و تكفير و همچنين مقابله مردم با تكفيري‌ها با حمايت مردمي عراق و مراجع بزرگ اين كشور، روزبه‌روز پيشرفت‌هاي خوبي كسب شد و اين روند موفقيت‌آميز نيز رو به افزايش است.
سوم؛ بخش ديگر همكاري‌هاي ايران و عراق به حوزه اقتصادي مربوط مي‌شود. هر دو كشور نيز دراين زمينه مايل به افزايش حجم همكاري‌ها هستند. حجم مبادلات اقتصادي 2كشور در سال‌هاي اخير به 13هزار ميليارد دلار رسيده است كه البته مي‌تواند به يك ظرفيت بين‌المللي بزرگ براي 2كشور تبديل شود؛ حتي اين حجم همكاري 13هزار ميليارد دلاري مي‌تواند به ميزان 2برابري نيز تبديل شود. عراق هم به خوبي اين موضوع را درك كرده است كه جمهوري اسلامي ايران امروز مي‌تواند هم در بخش تجاري هم در بخش ترانزيت و هم در بخش بازسازي عراق كمك خوبي براي مردم اين كشور باشد و اين موضوع به نفع هر دو كشور و هر دو ملت است. مسئله همكاري‌هاي سوخت و انرژي و مسئله صدور ظرفيت‌هاي فني و مهندسي نيز مي‌تواند در دستور كار مقامات 2كشور قرار بگيرد. مسئله مهم بعدي مبتلابه 2كشور، مسئله گردشگري مذهبي است كه طبق آمار اين حجم به 4ميليون نفر در سال براي اتباع 2كشور رسيده است و اين ظرفيت نيز مي‌تواند تا10ميليون نفر هم برسد.
چهارم؛ موضوع بعدي كه مي‌تواند در دستور كار مقامات 2كشور قرار گيرد اجرايي كردن توافقات خوب گذشته است كه اين موضوع معمولا در كميسيون‌هاي عالي كه در اين نوع سفرها تشكيل مي‌شود مورد بررسي قرار مي‌گيرد. موضوع بعدي كه اين روزها بين اين دو كشور همسايه برجسته‌تر از موضوعات ديگر دنبال مي‌شود بحث حضور مستشاري ايران در عراق و مقابله با تروريسم است. از سوي ديگر تحولات خاورميانه و تجاوز نظامي برخي كشورهاي منطقه به ديگر كشورها بابي از همكاري را بين ايران و عراق باز كرده است.
با توجه به اينكه هر دو كشور عراق و ايران از كشورهاي مهم منطقه هستند، انجام رايزني‌هاي دوجانبه در موضوعات مذكور مي‌تواند به درك مشترك و دستيابي به راهكارهاي عملياتي بينجامد. در چند‌ماه گذشته جرياني در عراق ادعا كرده است، ايران نفوذ زيادي در عراق پيدا كرده و از حضور كمكي ايران در عراق به‌شدت انتقاد كرده است. مسلما اين ادعاها از طرف جرياناتي هدايت مي‌شود كه بدخواه 2كشور هستند.
زيرا هميشه ايران اولا به‌دنبال عراق امن و يكپارچه بوده است و هميشه از حاكميت مشروع عراق و نظام مردم‌سالار آن دفاع كرده است و ثانيا اگر ايران كمكي به كشور عراق مي‌كند به درخواست خود مردم و دولت عراق بوده، و شخص آقاي فؤاد معصوم، رئيس‌جمهور عراق نيز در چند روز گذشته اعلام كرد كه كمك ايران به عراق به هيچ‌وجه به منزله دخالت در امور داخلي عراق نبوده است. پيش‌بيني مي‌شود سفر رئيس‌جمهور عراق به ايران يك سفر راهبردي مهم باشد و حجم تعاملات و همكاري‌هاي ايران و عراق را تا حد قابل‌توجهي افزايش دهد.
- سفير سابق ايران در عراق
نظر شما